Ruziënde kinderen: vervelend! En voor je het weet zit jij als ouder er middenin! Hoe keer je het tij?
Wat is ruzie tussen kinderen?
Ruzie is een gezond fenomeen. Het betekent dat je kind bezig is grenzen aan te geven. Afhankelijk van de leeftijd van je kind gaat dat op een meer of minder onhandige manier. Vaak overschatten volwassenen de vermogens van kinderen om op een handige manier grenzen aan te kunnen geven. Daarnaast is er ook sprake van kopieer gedrag van kinderen, dus hoe maak jij ruzie?
Ruzie maken is contact zoeken
Ruzie is dus niet zozeer een poging om het leven van de ander moedwillig zuur te maken. Er is onrust van binnen bij je kind en je kind heeft vaak nog niet het vermogen om al te weten wat die onrust betekent. Ruzie maken is dus een onhandige manier van je kind om contact te maken en aandacht te vragen voor dat nare gevoel wat er van binnen speelt. Met de ander (het broertje of zusje) of met jou als ouder via ruzie met broertje of zusje.
Dwars zijn of dwars zitten
Je kind hoopt met het gedrag dat jij meteen reageert. En dat doen wij ouders natuurlijk! We springen er bovenop en … duiken vaak de inhoud van de ruzie zelf in. Hartstikke logisch: want dat is hetgeen wat zichtbaar en hoorbaar is. Dus je reageert met iets te zeggen van de manier waarop je kind aandacht vraagt. Of je vraagt je kinderen wat er is gebeurd. Met andere woorden: je praat over het gedrag (de ruzie) of de inhoud. Het echte probleem waar je kind jouw hulp bij nodig heeft, komt nog niet aan bod: het échte gevoel van binnen. Met als gevolg: morgen weer een ruzie en daarna weer. Want je kind weet nog niet hoe het anders met dat nare gevoel om kan gaan, hoe die balans er weer kan komen. En zo ontstaat waar veel ouders last van hebben: meer geruzie tussen kinderen of boos gedrag naar jou als ouder (= ruzie met jou).
Hoe zien die ruzies er uit?
Jij als ouder hebt niet altijd het gevoel dat die ruzies ergens over gaan. Bijvoorbeeld als de oudste claimt: ‘mam, hij zit weer aan mijn speelgoed’! Of als de ander iets beledigends zegt: ‘die onesie is echt voor babies’. Of: ‘waarom moet ik altijd alles opruimen!’. Toch is dit nodig voor je kind om jouw aandacht te trekken voor het échte probleem dat je kind nog niet precies kan verwoorden. Daarvoor moet jij op onderzoek uit. Hoe doe je dat het handigst?
Je kind helpen bij ruzie
Wat je eigenlijk wil, is je kind helpen met wat hem of haar dwarszit van binnen. Dus … de uitingsvorm -de ruzie- is helemaal niet interessant. Hoe zou het voor je zijn als je daar dan ook helemaal geen aandacht aan geeft? Door het gesprek over de aanleiding of schuldvraag van de ruzie over te slaan… Dat zou je vast een hoop energie en ‘gemits’ en ‘gemaar’ schelen. Over wie er begon en wie er gelijk heeft… Een hele discussie blijft je gespaard! Maar … je wil wel dat je kind leert dat er betere manieren zijn om aandacht te vragen voor een probleem. Inderdaad! En dat ga je ook doen.
Hoe doe je dat?
Je kan je kinderen helpen door het hulp vragen te demonstreren: ga rustig naar je kinderen toe, trek geen partij en spreek direct aan op gevoel: ‘volgens mij voelen jullie je allebei niet fijn’. En vraag dan wat zij willen: ‘Wat wil jullie liever? Doorgaan met ruzie maken? Of wil je liever samen kijken hoe je je weer een fijn kan voelen?’. En dan stap je over naar de ander: ‘En jij voelt je ook niet fijn, wat wil jij?’. Je laat hiermee meteen zien aan je kinderen, dat jij begrijpt waar de ruzie voor bedoeld was. Dat het een roep om aandacht was voor een naar gevoel. Je kind voelt zich onmiddellijk gezien en gehoord en wordt zich bewust van het nare gevoel van binnen. Je kan dan rustig gaan zitten met je kinderen. En vragen wat dat nare gevoel van binnen te vertellen heeft of eigenlijk wil. Hoe voelt dat nare gevoel zich eigenlijk? Verdrietig of bang? Of misschien machteloos (boos en verdrietig tegelijk). Zo help je je kind bewust te worden van zijn of haar gevoel. En die van een ander. Soms weet je kind alleen dat het zich naar voelt, komt er nog geen reden of dieper gevoel. Ook dat is oké. Ook dan kun je je kind helpen met de volgende stap: leren omgaan met dat nare gevoel: troosten en nabijheid bieden.
Stilstaan bij het gevoel
Iedere keer dat je kind daarna weer ruzie maakt om aandacht te krijgen, herinner jij hem of haar liefdevol aan het nare gevoel bij zichzelf: ‘hé, er is weer een naar gevoel van binnen dat graag jouw aandacht wil. Zullen we daar eens even bij stilstaan’. Zo help je je kind iedere keer weer sneller en beter te voelen dat er bij zichzelf iets dwars zit. En gaat je kind steeds sneller om jouw hulp vragen als hem of haar iets dwarszit of voor zichzelf zorgen. Waardoor ruzies vanzelf minder worden, want je kind heeft die manier niet meer nodig om aandacht te vragen.
Ik wens jou een mooie ruzie toe
Een moeder die ik hier eens mee hielp, mailde me later: ‘ik kijk nu zo anders naar een ruzie van de kids! Veel zachter. Het is niet langer een bron van ergernis meer voor me. Het levert me mooie gesprekken op in plaats van ellenlange discussies en gedoe’. Daarom wens ik jou ook een mooie ruzie toe in de komende weken. Zodat ook jouw kind de kans krijgt zich bewust te worden dat er een gevoel dwarszit in hem of haar zelf. Om samen met jou te leren zelf weer een nieuwe balans te vinden.
Kom je er niet uit?
Lukt bovenstaande je nog onvoldoende? Of heeft het nog niet het gewenste effect? Dan ben je van harte welkom voor een Spiegeltraject: 3 sessies voor jou als ouder. Ook een kort broertjes-zusjes traject (3x) behoort tot de mogelijkheden, waarin ik jouw kinderen help zélf onderlinge problemen op te lossen. Zodat jij ze alleen maar hoeft te herinneren aan het geleerde. Van harte welkom!